Wat betekent vitaliteit en vitaal leven?
Je hoort het steeds vaker. De overheid, artsen en op de werkvloer komt het begrip vitaliteit en leefstijl steeds vaker langs. Maar wat is het nu precies? En is er een verschil tussen deze 2 begrippen?
Het zal je niet verbazen dat een gezonde leefstijl gaat over meerdere keren per week bewegen, voldoende en kwalitatief gezonde voeding eten en voldoende uren slaap. Maar het gaat ook over bewust kiezen voor met regelmaat ontspannen op zo’n manier dat je weer oplaadt na een actieve periode. Als je dit bewust oppakt in je leven verhoog je jouw fysieke energie waardoor jij je fit voelt, de hele dag energie hebt en lichamelijk sterk bent.
Bij vitaliteit komen de leefstijlfactoren bij die je mentale, emotionele en spirituele energie verhogen. Bewust kiezen voor activiteiten die voor jou waardevol zijn en energie geven. Het ontwikkelen van een intern kompas gebaseerd op jouw persoonlijke waarden zal een onderdeel van het proces moeten zijn als je jouw vitaliteit wil verhogen. Door je doelen te stellen of richting te bepalenn op basis van wat jij waardevol vindt, ben je niet alleen lichamelijk maar ook mentaal en emotioneel sterk. Je hebt zin om nieuwe dingen op te pakken bijvoorbeeld. Of als iets tegen zit dan kun je, doordat je mentaal en emotioneel in balans bent, met een positieve kijk hiermee omgaan. Of nog beter; als je vitaal voelt kan je besluiten dat het niet leuk is, maar ben je veerkrachtig genoeg om hoe erg het ook is, door te gaan en goed voor jezelf te zorgen.
De nationale vitaliteitsweek
In de laatste week van september is er in heel Nederland elk jaar een week lang aandacht voor vitaliteit in relatie tot werkgeluk. In deze week kun je online maar ook fysieke activiteiten bijwonen en kennis op het gebied van vitaliteit en gezondheid op doen. Gericht op het vergroten van jouw vitaliteit. De doelgroep is met name werkend Nederland en als thema is dit jaar 2023 gekozen voor Veerkracht.
Wil je meedoen?
Als je op het einde van de werkdag uitgeblust thuis komt dan is er geen balans in je (werk)dag. Mogelijk komt het vaker voor dat je voor het wekelijkse sportuurtje geen energie meer op kan brengen. Dat kan dat een aanwijzing zijn dat het evenwicht weg is. Geen fut om een gezonde maaltijd te maken? Alleen zin om de tv aan te zetten en de avond lui op de bank door te brengen? Het zijn allemaal tekenen van te weinig energie en veerkracht.
Voordat je de eerste stap gaat zetten is een beetje kennis over hoe je jouw vitaliteit kan beïnvloeden belangrijk. Welke factoren zijn bepalend en wat is de logische eerste stap voor jou?
Hoe kan jij jouw energie en vitaliteit verhogen?
In deze pyramide staan de verschillende energiebronnen.
Tijdens alle dagelijkse bezigheden verbruik je energie. Door regelmatig goed op te laden kom je terug in balans en kun je de volgende uitdaging weer aan.
Het model laat zien dat niet alleen je fysieke (= lichamelijke) energie maar ook de emotionele, mentale en spirituele energie belangrijk zijn voor je balans. De cirkel geeft het holistische perspectief aan: namelijk alle energievormen beïnvloeden elkaar. De fysieke energie vormt de basis. Als je bijvoorbeeld niet goed geslapen hebt voel jij je moe maar kun je je ook minder goed concentreren (mentale energie) en ben je sneller geïrriteerd (emotionele energie).
Spirituele energie haal je uit het activiteiten die voor jou waardevol zijn. Bijvoorbeeld als je anderen kan helpen omdat dat jou veel voldoening geeft en betekenis geeft aan je daginvulling, dan krijg je daar energie van.
Hoe vitaal voel jij je?
Herken jij de voorbeelden over onbalans en vermoeidheid die ik aanhaal? Merk je aan jezelf dat de balans weg is en zou je graag vitaal voelen gedurende de hele dag?
De eerste stap is voor jezelf opschrijven wat je echt graag zou willen veranderen. Zorg dat het een positieve omschrijving is. Dus niet 10 kilo afvallen maar naar een gezond BMI. Ander voorbeeld; niet “ik leg mijn telefoon weg als ik met mijn gezin samen ben”, maar “ik ga vaker bewust aandacht geven aan de mensen om mij heen”. Maak een lijstje en omcirkel wat jou het meest blij zou maken. Dat is al een eerste stap. Namelijk bewustwording!
Wat vervolgens nodig is, is een plan hoe je in heel kleine stapjes de gewoonte die je wilt veranderen omvormt tot gewenst gedrag.
Maak een lijstje wat zou moeten veranderen of wat je nodig hebt om tot je einddoel te komen. Omcirkel ook hier weer dat wat je als eerste kan gaan doen en wat jou zeker gaat lukken. Houdt er rekening mee dat het ook op een slechte dag geen probleem moet zijn. Iets wat je gewoon graag doet of een heel kleine verandering voor je betekent is vaak de beste keuze. Maakt niet uit hoe klein de stap is. Kleine stapjes leiden tot grote sprongen!
Dat is alweer de tweede stap. Goed op weg dus.
Werk op die manier stapje voor stapje naar je doel. Schrijf het op en hou het bij. Geef jezelf complimenten als het gelukt is. En zorg ervoor dat je voorbereid bent op onverwachte situaties door vooruit te denken. Wanneer is het moeilijk en wat ga ik in die situatie doen?
Wat ook helpt is dat je anderen laat weten waar je mee bezig bent. Of nog beter: vraag een vriend, vriendin of familie met je mee te doen. Samen sterk.
Waarom niet nu starten met een gezonde leefstijl?
Deze week is de week van de vitaliteit. Online maar ook in jouw stad zijn veel organisatie die acties hebben opgezet. Sluit je aan of vraag informatie in het plaatselijke wijkcentrum of de sportschool. Of kom langs voor een gratis kennismakingsgesprek en ik vertel je meer over wat ik voor je kan betekenen met mijn begeleiding.
Vitaliteit en een gezonde leefstijl helpt je om de controle te nemen over je leven. Jij staat aan het stuur. Dat is niet altijd gemakkelijk maar heb vertrouwen dat je dit kan.
als je vertrouwen hebt hoef je niet de gehele trap te zien om de eerste stap te zetten
Martin Luther King